سیر تحول GIS(2): چهارچوبه نظری و عملی در برنامه ریزی چشم انداز

Carl Steinitz در ادامه سخنرانی­ اش در EGIS 93 به بیان متدلوژی پروژه­ ای برای برنامه ­ریزی چشم انداز می­ پردازد. پس از گذشت قریب به 25 سال از کاربرد GIS در بسیاری از پروژه­ های، در سال 1990 به این نتیجه رسیدم که برای تداوم این کار یک ساختار مشترکی وجود دارد و مقاله کوتاهی تحت عنوان «چهارچوبی برای تئوری» در مجله چشم انداز اکتبر 1990 به تحریر درآوردم و در طی سه سال گذشته این چهارچوب و قالب تئوری، الگوی اصلی تدریس و پژوهش در پژوره­ هایم شد. در این مقاله سعی خواهم کرد که شرح مختصری از این چهارچوب و یپکره را ارائه کنم و چگونگی کاربرد آنرا در یک پروژه نشان دهم. به عنوان مدرس، همواره باورم این بوده است که ما باید دربرخورد با تئوری و عمل از یک رهیافت یک پارچه و کامل که از قابلیت سازگاری برخوردار است سود ببریم. من نظریه «از بالا به پایین» روش یا مدل برنامه­ ریزی چشم انداز که کاربرد جهانی دارد قبول نداشته و آنرا رد می­ نمایم. در عوض اعتقاد دارم که یک استراتژی مناسب و مقتضی، در وهله اول درک و شناخت و درخور می­ باشد. تحقیقات من برای یک چهارچوب زیربنایی که در آن این فرایند را سازماندهی می ­کنم، نشان داده است که شباهت ساختاری زیادی و شاید هم لازم میان سؤالاتی وجود دارد که از سوی برنامه ریزان چشم انداز و دیگر تخصص های طراحی محیطی مطرح می­ گردد. پروفسور Amos Rapoport  از دانشگاه Wisconsin تعریف سودمندی از تئوری­ها، مدل ها و چهارچوب ها ارائه نموده است. وی به طور اجمال چنین اظهار می­ دارد: یک تئوری توضیح می ­دهد، یک مدل پیش­ بینی می­ کند و یک چهارچوب سازمان می­ دهد، یک چهارچوب را می­ توان براساس معقولیت و سودمندیش مورد قضاوت قرار داد ولی منحصراً ادعایی در برابر دیگر چهارچوب­ ها ندارد.